پسته یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین درختان میوه‌دار در ایران و جهان است. برای تولید پسته با کیفیت و افزایش بازدهی درختان، فرآیندهای مختلفی همچون انتخاب مناسب نهال، آبیاری، کوددهی و هرس به‌درستی باید انجام شود. یکی از فرآیندهای مهم برای افزایش کیفیت و باردهی نهال‌های پسته، هرس نهال پسته برای پیوند است که باید به‌دقت انجام شود تا نهال در مراحل رشد خود، از توان کافی برای پذیرش پیوند و رشد بهتر برخوردار باشد.
هرس به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فرآیندها در پرورش نهال‌ها و درختان، تأثیر مستقیمی بر کیفیت و بازدهی درختان دارد. هدف اصلی از هرس، افزایش عملکرد درخت و ایجاد یک ساختار مناسب برای رشد و توسعه است. در پیوند پسته، هرس نهال‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا:
برای موفقیت در پیوند نهال پسته، زمان‌بندی دقیق هرس اهمیت زیادی دارد. هرس نهال پسته برای پیوند باید در زمان‌های خاصی از سال انجام شود تا بهترین نتیجه حاصل گردد. زمان‌های مناسب برای هرس نهال پسته برای پیوند به شرح زیر است:
یکی از زمان‌های مناسب برای هرس نهال پسته پس از برداشت محصول است. در این زمان، نهال به پایان دوره رشد خود می‌رسد و می‌توان شاخ و برگ‌های اضافی را برش داد تا انرژی درخت به پیوند و رشد جدید منتقل شود. این نوع هرس معمولاً در ماه‌های مهر و آبان انجام می‌شود.
هرس در بهار، پیش از آنکه جوانه‌ها شروع به رشد کنند، نیز بسیار مهم است. در این زمان، نهال‌ها هنوز خواب هستند و انجام هرس باعث می‌شود تا شاخ و برگ‌های ضعیف و بیمار حذف شوند و فضایی برای رشد بهتر و رشد پیوند جدید فراهم گردد. این هرس معمولاً در ماه‌های فروردین یا اردیبهشت انجام می‌شود.
در صورتی که پس از هرس‌های پاییزه یا بهاری، شاخ و برگ‌های اضافی یا ضعیفی بر روی نهال‌ها باقی مانده باشد، می‌توان در تابستان نیز هرس‌های اضافی را انجام داد. این نوع هرس معمولاً برای حذف شاخ‌های بیمار یا آسیب‌دیده صورت می‌گیرد.
هرس نهال پسته می‌تواند به‌صورت‌های مختلفی انجام شود. در اینجا به انواع هرس نهال پسته برای پیوند پرداخته شده است:
در هرس شکل‌دهی، هدف اصلی تنظیم ساختار نهال است تا درخت به‌طور مؤثر رشد کند و شاخه‌های جانبی به‌طور یکنواخت رشد نمایند. این نوع هرس معمولاً در سال‌های ابتدایی رشد نهال انجام می‌شود تا درخت به‌صورت استاندارد و مناسب برای پیوند آماده شود. در این نوع هرس، شاخه‌های پایین‌تر حذف می‌شوند و قسمت‌های مرکزی به‌طور مستقیم رشد می‌کنند.
هرس نگهداری به‌طور منظم برای حفظ سلامت درختان انجام می‌شود. در این نوع هرس، شاخه‌های ضعیف، بیمار و آسیب‌دیده حذف می‌شوند تا درخت انرژی خود را صرف رشد و باردهی کند. این هرس باید به‌طور منظم و در فواصل معین انجام شود.
پس از آنکه درختان پسته به مرحله باردهی رسیدند، هرس برای بهبود تولید میوه انجام می‌شود. در این هرس، باید به‌دقت شاخه‌هایی که تولید میوه ندارند یا کم‌ثمر هستند، حذف شوند. هرس مناسب می‌تواند به افزایش عملکرد درختان کمک کند و باعث رشد میوه‌های بهتر و با کیفیت‌تر شود.
برای انجام هرس مناسب نهال پسته جهت پیوند، تکنیک‌های خاصی وجود دارد که در زیر به توضیح آن‌ها پرداخته می‌شود:
در هرس برای پیوند، انتخاب شاخه‌های مناسب برای پیوند بسیار حائز اهمیت است. شاخه‌هایی که قرار است پیوند شوند باید سالم، بدون آسیب و بیماری و با قطر مناسب باشند. درختان پسته باید شاخه‌هایی با قطر حداقل ۲ سانتیمتر داشته باشند تا پیوند موفقی صورت گیرد.
یکی از مهم‌ترین تکنیک‌ها در هرس، حذف شاخه‌های اضافی است که به رشد و رشد صحیح نهال آسیب می‌زنند. این شاخه‌ها معمولاً در مناطق داخلی درخت یا در نزدیکی ریشه‌ها قرار دارند و می‌توانند فضای کافی برای رشد پیوند را اشغال کنند. با حذف این شاخه‌ها، انرژی درخت به‌طور مؤثری به پیوند انتقال می‌یابد.
برای هرس نهال پسته باید از ابزارهای مناسب مانند قیچی هرس، اره دستی یا اره برقی استفاده کرد. ابزارها باید تیز و تمیز باشند تا آسیب کمتری به درخت وارد شود و فرآیند هرس به‌طور مؤثر انجام شود.
برای موفقیت در پیوند و افزایش نرخ موفقیت، چند نکته کلیدی وجود دارد که باید رعایت شوند:
هرس بیش از حد نهال‌ها می‌تواند باعث ضعف درخت و کاهش رشد و باردهی شود. هرس باید به‌اندازه و مطابق با نیاز درختان انجام شود.
همان‌طور که قبلاً اشاره شد، انتخاب زمان مناسب برای هرس بسیار مهم است. هرس باید در زمان‌های درست و بر اساس شرایط رشد درختان انجام شود.
درختان پسته جوان به‌ویژه در سال‌های ابتدایی باید با دقت هرس شوند. هرس باید به‌طور یکنواخت و متناسب با نیازهای درخت صورت گیرد تا آسیب کمتری به درخت وارد شود.
پس از انجام هرس، لازم است که نهال‌ها به‌دقت آبیاری شوند و از آن‌ها مراقبت شود تا از هرگونه عفونت یا آسیب به شاخه‌ها جلوگیری شود.
هرس نهال پسته برای پیوند، یک فرآیند ضروری است که می‌تواند تاثیر زیادی بر کیفیت و موفقیت پیوند درختان پسته داشته باشد. انتخاب زمان مناسب برای هرس، استفاده از تکنیک‌های درست، و مراقبت پس از هرس می‌تواند به بهبود رشد درختان، افزایش باردهی و بهبود کیفیت محصول کمک کند. با رعایت نکات و اصول صحیح هرس، می‌توان به نتیجه‌ای مثبت در فرآیند پیوند نهال‌های پسته دست یافت و به تولید پسته با کیفیت بالا و عملکرد عالی رسید.